poniedziałek, 25 czerwca 2018

271. Magdalena Witkiewicz SERIA O LILCE (Lilka i spółka, Lilka i wielka afera, Mateusz i zapomniany skarb)


Mateusz i zapomniany skarb to trzecia odsłona przygód rezolutnego rodzeństwa z Gdańska i ich przyjaciół. Co tu ukrywać: odkąd Milenka otrzymała dwie pierwsze części książki Magdy Witkiewicz (Lilka i spółka, Lilka i wielka afera), pokochała tę zwariowaną bandę. Największą sympatię wzbudziła w niej sama Lilka, a także zwierzęta o niezwykłych imionach: Docent, Raphacholin i Rutinoscorbin. Byłam zdziwiona, bo miałam wrażenia, że Milenka jest do tych książek trochę za mała, ale jednak zaiskrzyło. Do tego stopnia, że zaglądając mi przez ramię na Facebooka, wypatrzyła zapowiedź trzeciej części cyklu i zapragnęła kupić „tę w niebieskiej okładce”. I kupiła, na targach książki w Warszawie :)

W momencie, kiedy jesteśmy już po lekturze trzech książeczek Magdaleny Witkiewicz, mogę pokusić się o małe podsumowanie i zbiorczą recenzję wszystkich części cyklu. Dla ułatwienia, będę te książki nazywać Serią o Lilce, ponieważ dla Milenki liczy się przede wszystkim Lilka i koniec :D No i co tu dużo pisać: obie jesteśmy bardzo zadowolone z lektury, obie polubiłyśmy sympatyczną zgraję i pewnie nie raz jeszcze do tych książeczek wrócimy.

Seria o Lilce to połączenie przygodówki z książką o małych detektywach. Wszystkie trzy części łączy motyw wakacji, młodzi bohaterowie opuszczają rodzinny dom, by wypoczywać, bawić się i szukać przygód. I znajdują je, bez względu na to, czy lato mają spędzić w Jastarni czy w ukrytej wśród kaszubskich lasów Amalce, zawsze trafiają na ślad jakiejś wielkiej sprawy lub zagadki. Naturalnie nie byliby sobą, gdyby nie próbowali rozwiązać tej zagadki i nie wpakowali się w różne tarapaty. Nie sposób się przy nich nudzić.

Książki Magdy Witkiewicz to niezwykle pogodne opowieści dla młodego czytelnika, przy których ten starszy niejednokrotnie parsknie śmiechem. Pełne są różnych przemyśleń i obserwacji świata widzianego oczami dziecka. Ale przede wszystkim przesycone są wyjątkową atmosferą lata, przygód, beztroski. Pachną truskawkami, słoną wodą morską albo lasem, w zależności od tego, gdzie nasi bohaterowie właśnie pojadą. Napisane są prostym, przystępnym językiem, z humorem i realizmem. W naszym przypadku faworytkami nadal są dwie pierwsze części, w których narratorką jest Lilka. Najwyraźniej Milenka woli „babski” głos, z którym może się identyfikować. No i Magda Witkiewicz zaliczyła u mojej córki małego minusa, bo w trzeciej części kotów było jak na lekarstwo. :D Z kotami czy bez – i tak polecamy, seria o Lilce to idealna lektura na wakacje i nie tylko. Zimą przypomni zapach lata, latem zachęci do zabaw i figli. Czekamy na kolejne!

piątek, 15 czerwca 2018

270. Kamil Janicki EPOKA MILCZENIA Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić

Molestowanie seksualne, wulgarne zaczepki, gwałty – życie naszych babek i prababek nie było usłane różami. Kobiety żyjące w przedwojennej Polsce mało kiedy mogły liczyć na obronę i sprawiedliwość. Nawet jeśli przełamywały wstyd i miały odwagę opowiedzieć o krzywdzie, jaka je spotkała, uznawano, że wina leży po ich stronie, że przedstawione wydarzenia są wytworem ich wyobraźni, a jeśli zasądzano jakieś wyroki, to były one śmiesznie niskie. O przestępstwach seksualnych czy dewiacjach się nie mówiło. Był to temat tabu, lepiej było udawać, że takie rzeczy w ogóle nie mają miejsca. A pokrzywdzeni? Cóż, skoro zazwyczaj nie mogli liczyć na zrozumienie ze strony swoich najbliższych, nie powinna dziwić obojętność a nawet wrogość społeczeństwa, prawda?

W swojej najnowszej książce Kamil Janicki bierze pod lupę dwudziestolecie międzywojenne i obdziera je z ładnego, kolorowego papierka. Epoka, którą wielokrotnie przedstawia się jako niezwykle barwną, kulturalną i wyrafinowaną, w rzeczywistości nie była taka idealna i obfitowała w straszliwe zbrodnie seksualne. I bynajmniej nie były one udziałem tak zwanego marginesu społecznego czy biedoty. Owszem, w takim środowisku z pewnością było się na napaść bardziej narażonym, ale „wstydliwe występki” zdarzały się także w dobrych i majętnych domach. Choć naturalnie na wypadało o tym wspominać.

Kamil Janicki odsłania przed nami nie tylko brud opisanej epoki, ale wskazuje również demoralizację społeczeństwa, które w wielu przypadkach nie widziało w podobnych przestępstwach niczego zdrożnego czy dziwnego. W niektórych kręgach uznawane za normalne było to, że służące świadczą chlebodawcom seksualne usługi, zupełnie jakby nie były one ludźmi, ale sprzętami ustawionymi w domu dla wygody państwa. Również prasa – zamiast piętnować podobne występki – niejednokrotnie czyniła je tematem żartów, frywolnych opowiastek czy wierszyków. Wszak gwałt to świetna zabawa, można się pośmiać, czyż nie?

Nie będę ukrywać: to nie jest przyjemna książka. To lektura, przy której wszystko aż skręca od środka, zaciska się zęby z bezsilności i kręci głową z niedowierzaniem. Niby wiemy, że gwałt nie jest znakiem naszych czasów, że i przed laty molestowało się dzieci i rozpowszechniano treści pornograficzne, niby nie powinno to dziwić, ale i tak boli. Nie sposób przeczytać książki Janickiego bez emocji i tego wewnętrznego bólu. Przynajmniej ja nie potrafiłam, a już przy rozdziałach poświęconych wykorzystywaniu dzieci i zwierząt, musiałam robić przerwy w czytaniu, bo nie dawałam rady. Książka Kamila Janickiego jest mocna i bezkompromisowa. Odsłania to, co przez lata próbowano ukryć. Takie pozycje są potrzebne, bo choć w niewielkim stopniu oddają sprawiedliwość tym, których krzywdzono i tym, którym sprawiedliwości przed laty odmówiono. 

Za egzemplarz dziękuję Wydawnictwu.  









poniedziałek, 4 czerwca 2018

269. Mikołaj Marcela BEST SELER I ZAGADKA ZNIKAJĄCYCH WARZYW


Od dziecka lubiłam historie z zagadkami kryminalnymi dla młodszego czytelnika. Nie bez powodu moim ulubionym bohaterem u Lindgren był detektyw Kalle Blomkvist, a Chmielewskiej przeczytałam wyłącznie (i biję się w piersi) cykl o Janeczce i Pawełku. Może i z tego powodu usiłuję zarazić Milenkę podobnymi opowieściami. Dla niej Best Seler okazał się ciut za trudny, ale i tak bohaterowie Mikołaja Marceli zdobyli jej sympatię.

Na kartach książki przenosimy się do urokliwego miasteczka – Jarzynowa. Jak sama nazwa wskazuje, mieszkają w nim same warzywa. Kogóż my tu nie mamy! Jest Augusta Kapusta, jej rezolutne córeczki Brukselki: Rachelka, Kornelka, Anielka i Melka. Jest tytułowy Best Seler – dumnie noszący gwiazdę szeryfa i strzegący bezpieczeństwa mieszkańców miasteczka i są jego współpracownicy: Czarka Pieczarka, Natalia Pietrucha oraz Wiktor Por. A także cała masa innych ciekawych postaci, które spokojnie żyją sobie w Jarzynowie, pochłaniając smaczne sole mineralne i unikając Wielkiego Lasu, gdzie podobno straszy wampij… nad sielskim życiem mieszkańców miasteczka unosi się tylko jeden cień: przed laty zniknęła i nigdy nie została odnaleziona Malina Pomidor. Gdy niespodziewanie znika jedna z sióstr Brukselek, na mieszkańców pada strach. Zagadkę usiłuje rozwiązać ambitny szeryf, a młode Brukselki rozpoczynają śledztwo na własną rękę.

Best Seler i zagadka znikających warzyw to niezwykle ciepła i sympatyczna opowieść dla młodszego czytelnika. Niech was jednak nie zwiodą moje słowa, bo to najprawdziwsza historia kryminalna, która trzyma w napięciu do ostatniej strony i nie raz przyprawia o mocniejsze uderzenie serca. Aż sama byłam zdziwiona, że aż tak mnie pochłonęła i sprawiła, że nie mogłam doczekać się finału i rozwiązania zagadki znikających warzyw. Ubawiłam się przy niej setnie, ponieważ historia stworzona przez Mikołaja Marcelę jest nie tylko dynamiczna i emocjonująca, ale również przesycona fajnym humorem. Momentami perypetie mieszkańców Jarzynowa przeradzały się w ognistą, pełną temperamentu telenowelę, co jeszcze dodawało tej historii uroku. Bo czy nie fajnie poczytać o romansie Frytki Ziemniak czy Ewki Marchewki? Przecież warzywa też ludzie, chcą kochać i być kochane! A że nie brakuje w ich życiu dramatów i uniesień? Przynajmniej nie narzekają na nudę.

I czytelnik też na nią narzekać nie może, bo kolejnym atutem vege kryminału Marceli jest mnogość zwrotów akcji. W tej historii nie ma miejsca na stagnację, cały czas coś się dzieje, ktoś wpada w tarapaty albo trafia na nowy trop, ktoś znika lub wprost przeciwnie: pojawia się nie wiadomo skąd. Tak jak wspomniałam, dla Milenki książka okazała się nieco za trudna, ale ona w sumie jest młodsza niż grupa docelowa tej opowieści. Za to od pierwszego spotkania pokochała zabawne przydomki warzyw, które skojarzyły się jej z Gangiem Świeżaków. Do dzisiaj przy zabawie przypomina sobie bohaterów książki Mikołaja Marceli i zmienia imiona naszym domowym świeżakom. Jej uznaniem cieszyła się też oprawa książki. Co prawda nie ma tu kolorowych i specjalnie licznych obrazków, ale kiedy pokazałam jej, jak fajnie rusza się przy kartkowaniu malutki Best Seler – po prostu oniemiała z zachwytu!

Mam przeczucie, że to tej książki wrócimy za rok, może za dwa lata, gdy Milenka do niej trochę dojrzeje. Mam też nadzieję, że Mikołaj Marcela nie poprzestanie na tej jednej książce dla dzieci i dalej będzie tworzył tak pozytywne i zakręcone, a przy tym ciekawe historie kryminalne. Bo tego na naszym rynku wydawniczym jest naprawdę mało, a dzieci naprawdę lubią. No dobra, ja lubię :D
Polecam!